Thứ Năm, 20 tháng 4, 2023

Bài giảng sinh lý sinh dục nữ - phần 2


+ Đối với âm hộ:

Làm phát triển môi lớn và môi nhỏ của âm hộ. Người thiếu estrogen, các môi lớn, môi nhỏ sẽ kém phát triển và âm hộ sẽ bị hé mở. Đây là trường hợp của các em bé gái còn nhỏ tuổi và của các cụ bà mãn kinh đã lâu năm.

Làm phát triển các tuyến của âm hộ như tuyến Bartholin, tuyến Skene, kích thích các tuyến này chế tiết chất nhờn.

+ Đối với vú:

Làm phát triển các tuyến sữa của vú và mô đệm của vú, khiến vú nở nang. Kết hợp với tác dụng của progesteron, sự phát triển của vú càng đầy đủ.

Các tác dụng khác:

Giữ nước, giữ natri, gây phù.

Kích thích đòi hỏi tình dục.

Lăm cũng các dây thanh âm khiến tiếng nối có âm sắc cao

Giúp giữ canxi ở xương, góp phần cấu tạo xương được tốt. Những người thiếu estrogcn trầm trọng, mãn kinh lâu năm dễ bị loãng xương.

Bài giảng sinh lý sinh dục nữ

+ Progesteron:

Progesteron được hoàng thể chế tiết trong nửa sau của vòng kinh. Tuy vậy, đường cong của progestcron trong máu bắt đầu từ 1 ngày trước phóng noãn do có sự hoàng thể hóa sớm của nang noãn chín, dưới tác dụng của nồng độ cao LH.

+ Đối với cơ tử cung:

Làm mềm cơ tử cung. Làm giảm nhạy cảm của cơ tử cung dối với oxytocin. Từ dó cổ tác dụng giữ thai và còn đirơc goi là honnon trơ thai.

Cộng đồng với estrogen làm tăng phất triển cơ tử cung về cả số lượng các sợi cơ, độ dài, độ lớn của các sợi cơ. Vì thế, khi có thai, dưới tác dụng của nồng dô estrogen và progesteron cao trong máu, cơ từ cung phát triển mạnh mẽ, có khá năng chứa được thai phát triển nhanh trong tử cung.

+ Đối với niêm mạc tử cung:

Làm teo niêm mạc tử cung. Là một hormon duy nhất cho tới nay có khá năng điều trị ung thư niêm mạc tử cung. Tuy nhiên, trên thực tế người ta chỉ sử dụng progestin (tất cả các chất có tác dụng giống progesteron) để điều trị di căn của các loại ung thư này ở những nơi của cơ thể mà các phương pháp điều trị bằng phẫu thuật và tia xạ không giái quyết được hoặc dùng để điều trị triệu chứng dành cho các bệnh nhân ung thư niêm mạc tử cung không có chỉ định mổ.

Cộng đồng với estrogen và nhất là sau khi đã được chuẩn bị trước bằng estrogen, làm niêm mạc tử cung chế tiết. Sự chế tiết này liên quan chặt chẽ với khả năng làm tổ của niêm mạc tử cung.

+ Đối với cổ tử cung:

Đối kháng với estrogen, ức chế chế tiết chất nhầy của các tuyến trong ống cổ tử cung, khiến lượng chất nhầy ít đi, chất nhầy trở thành đục và đặc, cổ tử cung đóng lại, ngăn cản sự thâm nhập của tinh trùng lên đường sinh dục trên của người phụ nữ. Vì thế có thể sử dụng làm thuốc tránh thai.

+ Đối với âm đạo:

Đối kháng với estrogen, làm bong sớm cấc tế bào biểu mô âm đạo, nguyên nhân gián tiếp gây teo niêm mạc tử cung, làm giảm khả năng tự bảo vệ chống viêm của âm đạo. Người sử dụng progestin kéo dài liều cao, người có thai dễ bị viêm âm đạo hơn người bình thường.

+ Đối với vú:

Làm phát triến các ống dẫn sữa.

Hình như có khá năng làm giảm phát triển các mô liên kết của vú và có khả năng điều trị những u xơ tuyến vú ở giai đoạn sớm.

Cộng đồng tác dụng estrogen làm vú phát triển toàn diện.

Proecsteron liều cao làm giảm phát triển tuyến vú.

Các tác dụng khác:

Có tác dụng lợi niệu, giảm phù.

Chất chuyến hoá pregnandiol của progesteron làm tăng nhiệt độ cơ thể từ 0,3°c dcn 0,5°c, trung bình là 0,4°c. Được áp dụng trong chẩn đoán phóng noãn dựa vào sự có mật của giai đoạn nhiệt độ tăng.

* Chu kỳ sinh dục ở phụ nữ:

Trên súc vật gặm nhấm thí nghiệm, người ta thấy trung khu sinh dục tại vùng dưới đồi có hai khu vực: khu vực trước hoạt động có chu kỳ và khu vực sau hoạt động không có chu kỳ. Ở động vật cái, khu vực trước hoạt động và khu vực sau không hoạt động. Do đó ở động vật cái, hoạt động sinh dục có chu kỳ. Ở động vật đực, khu vực trước không hoạt động và khu vực sau có hoạt động, nên hoạt động sinh dục đã không có chu kỳ.

Ở người phụ nữ hoạt động sinh dục cùng có chu kỳ, nhưng nhiều tác giả nghĩ rằng nguyên nhân hoạt động có chu kỳ của người phụ nữ là do có cơ chế hồi tác (feed-back).

Chu kỳ sinh dục của ngưòri phụ nữ có độ dài trung hình là 28 ngày, dao động từ 22 đến 35 ngày cùng được coi là bình thường. Mỗi chu kỳ được mở đầu bằng ngày bắt đầu hành kinh và kết thúc bằng ngày bắt đầu của kỳ hành kinh sau. Vì thế chu kỳ sinh dục còn được gọi là chu kỳ kinh hay vòng kinh.

Mở đầu của mỗi chu kỳ, Gn-RH của vùng dưới đồi kích thích tuyến yên chế tiết các honnon hướng sinh dục. FSH của tuyến yên kích thích nang noãn của buồng trứng phát triển. Cộng với tác dụng của LH, nang noãn này chế tiết estrogen. Khi estrogen đạt tới một mức độ nhất định sẽ tác động ngược lên vùng dưới đồi và tuyến yên làm tăng tiết LH, dẫn đến phóng noãn và hình thành hoàng thể.

Khi estrogen và progesleron của hoàng thể đạt đỉnh cao sẽ ức chế vùng dưới đồi. Hormon giải phóng Gn-kH giảm xuống. Tuyến yên ngừng tiết các honnon hướng sinh dục. Hoàng thể teo đi, các hormon của hoàng thể giảm xuống làm bong niêm mạc tử cung dẫn đến kinh nguyệt.

Khi các hormon sinh dục estrogen và progestcron giảm thì vùng dưới đồi không bị ức chế nữa và bắt đầu chế tiết lại Gn-RH, mở đầu mỗi chu kỳ mới, một vòng kinh mới. Đây là đường hối tác dài.

Sự hành kinh đều đặn là điều chứng tỏ cơ chế hối tác đã được thực hiện tốt do các tuyến nội tiết như tuyến yên, buồng trứng đều hoạt động. Chế tiết tốt, dù nồng độ hormon ức chế vùng dưới đồi và vùng dưới đồi cũng đã hoạt động tốt một khi không bị ức chế ngược. Nói một cách khác, một người phụ nữ có kinh nguyệt đều là có nhiều khả năng có hoạt động bình thường của trục vùng dưới đồi – tuyến yên - buồng trứng, nghĩa là có phóng noãn, có khả năng sinh sản.

* Kinh nguyệt:

+ Cơ chế của kinh nguyệt:

Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu có tính chất chu kỳ hàng tháng từ tử cung ra ngoài do bong niêm mạc tử cung dưới ảnh hưởng của sự tụt đột ngột estrogen và progcsteron trong cơ thể.

Nếu là vòng kinh không phóng noãn, chỉ có estrogen thì sự tụt đột ngột cùa estrogcn cũng đủ gây kinh nguyệt.

Nếu là vòng kinh có phóng noãn, có hoàng thể, thì sự tụt đột ngột của cả estrogen và progesteron là cần thiết để dẫn đến kinh nguyệt.

Về cơ chế kinh nguyệt, giả thuyết tụt đơn thuần progesteron đã bị bác bỏ vì một mình progesteron không làm phất triển niêm mạc tử cung và khi tụt cũng không làm bong niêm mạc tử cung.

Theo công trình nghiên cứu của Markee tiến hành năm 1939 bằng cách ghép mảnh niêm mạc tử cung vào tiền phòng mắt khỉ cái, rút ra kết luận: estrogen làm phát triến các tiểu động mạch xoắn ốc của lớp nông niêm mạc tử cung. Khi estrogen tụt thì các tiểu động mạch này co giãn và kết thúc bằng giãn cực độ, dẫn tới vỡ thành mạch và chảy máu kinh nguyệt.

Theo công trình nghiên cứu của Shleeel, vào cuối vòng kinh, dươi tác dụng của progesteron kết hợp với estrogen, xuất hiện những xoang tiếp nối (shunt) động-tĩnh mạch. Khi estrogen và progesteron tụt thì máu dồn mạnh từ tiểu động mạch vào tiểu tĩnh mạch làm vỡ xoang tĩnh mạch và gây chảy máu kinh.

Nhiều tác giả nêu nguyên nhân hoại tử và bong niêm mạc tử cung là do các mạch máu bị co thắt gây thiếu máu.

Tất cả các giả thuyết nêu trên đều có giá trị và các hiện tượng xảy ra ở phạm vi niêm mạc tử cung là hỗn hợp, đa dạng và ở các mức độ khác nhau. Chỉ có một điều người ta còn băn khoăn về cơ chế của chảy máu kitih nguyệt cho là do hậu quả của sự tụt các hormon sinh dục nữ. Đó là trong thực hành điều trị dùng estrogen, đôi khi cũng xảy ra chảy máu. Trong trường hợp này, estrogen không tụt mà lại tăng lên.

+ Tính chất của kinh nguyệt:

Niêm mạc tử cung bong không đều tại các vùng khác nhau trong tử cung, có nơi bong rồi, có nơi đang bong và có nơi chưa bong. Chính vì thế đợt hành kinh léo dài 3 - 5 ngày. Nếu niêm mạc tử cung bong nhanh, gọn như trường hợp nạo niêm mạc tử cung bằng dụng cụ thì việc hành kinh có lẽ chỉ xẩy ra trong vài giờ.

Từ lâu người ta đã có nhận xét thấy niêm mạc tử cung bong đến đâu thì tái tạo ngay đến đấy. Người ta chưa giải thích cơ chế cùa hiện tượng tái tạo này là do đâu, trong khi các hormon sinh dục chưa tăng.

Trong những vòng kinh không phóng noãn, niêm mạc tử cung chỉ chịu tác dụng cùa estrogen, sẽ không có các xoang tiếp nối động-tĩnh mạch mà chỉ vỡ các tiểu động mạch xoắn ốc theo cơ chế của Markee, nên máu kinh là máu động mạch đỏ tươi.

Trong những vòng kinh có phóng noãn, máu kinh thường thẫm màu, ngả về nâu. Phải chăng đây là máu chảy từ các xoang tĩnh mạch vỡ của các tiếp nối động-tĩnh mạch đã được hình thành dưới tác dụng của estrogen phối hợp với progesteron theo cơ chế của Schlegel?

Tuy gọi là máu kinh nhưng không phải chỉ là máu đơn thuần mà là một hỗn dịch máu không đông trong chứa cả chất nhầy của tử cung, của cổ tử cung, của vòi trứng, những mảnh niêm mạc tử cung, những tế bào bong của âm đạo.

Máu kinh chứa các chất protein, các chất men và các progstaglandin. Thông thường những cục máu trong âm đạo không chứa sợi huyết mà chỉ là những tích tụ hồng cầu trong chất nhầy. Có hiện tượng tiêu sợi huyết mạnh và tiêu protein mạnh xảy ra trong buồng tử cung và ở chất nhầy cổ tử cung. Những sản phẩm giáng hoá của sinh sợi huyết và của sợi huyết cũng là những nhân tố chống đông máu rất có hiệu quả.

Theo nhiều tác giá, cục huyết khi hình thành trong buồng tử cung, lập tức sợi huyết bị tiêu ngay. Prostacyclin chứa nhiều trong máu kinh cũng có tác dụng lên mạch máu và tác dụng kháng tiểu cầu. Vì thế trong khi hành kinh, tác dụng tiêu sợi huyết và tiêu protein liên tục có mặt làm cho những chất liệu thải qua máu kinh đã bị hoá lỏng và máu kinh cũng không đông trong suốt thời gian hành kinh.

Máu kinh có mùi hơi nồng, không tanh như máu chảy do các nguyên nhân khác.

Chu kỳ kinh có thể thay dổi giữa người này với người khác nhưng ít thay đổi ở cùng một người và trong tuổi hoạt động sinh dục.

Lượng máu mất trong mỗi kỳ kinh thay đổi theo tuổi, ở lứa 50 tuổi lượng máu kinh nhiều hơn so với lứa tuổi 15. Nói chung, người ta coi lượng máu kinh bình thường vào quãng 60 - 80 ml. Lượng máu kinh thường nhiều vào những ngày giữa của kỳ kinh. Không có mối liên quan giữa độ dài của kỳ kinh và lượng máu kinh. Lượng máu kinh có thể khác nhau nhiều, gấp tới 4 lần giữa người này và người khác, nhưng không khác nhau bao nhiêu giữa các kỳ kinh của mỗi người.

+ Đặc điểm chung của kinh nguyệt:

Về chu kỳ kinh, thời gian hành kinh (kỳ kinh), lượng máu kinh, ngoài ảnh hưởng của thay đổi nội tiết sinh dục còn phụ thuộc vào tình trạng và sự trá lời cùa niêm mạc tứ cung. Nếu niêm mạc tử cung có tổn thưomg như viêm, u xơ tử cung khiến các vùng không trả lời đồng đều với các hormon sinh dục, sẽ xảy ra hiện tượng phát triển không đều và bong không đều của niêm mạc, dẫn tới kinh kéo dài và kinh ra nhiều máu.

Nói chung, kinh nguyệt là tấm gương phản ảnh tình hình hoạt động nội tiết của trục vùng dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng và tình trạng của niêm mạc tử cung, đồng thời cũng là thước đo quá trình diễn biến hoạt động sinh dục của người phụ nữ.

* Các thời kỳ hoạt động sinh dục của người phụ nữ:

Đứng về hoạt động sinh dục, cuộc đời người phụ nữ có thể chia lam ba thời kỳ dựa vào sự diễn biến của kinh nguyệt

+ Thời kỳ trẻ em (trước dậy thì):

Vùng dưới đồi chế tiết ít Gn-RH. Tuyến yên cũng chế tiết ít hormon hướng sinh dục. nhưng cả hormon giải phóng, cả hormon hướng sinh dục được dần dần tăng tiết khiến buồng trứng cũng dần dần tăng tiết estrogcn. Progesteron hầu như không được chế tiết vì các nang noãn của buồng trứng chưa chín, chưa có phóng noãn, chưa có hoàng thể.

Dần dần xuất hiện các dấu hiệu sinh dục phụ của phụ nữ như vú hơi nhô ra, lông mu bắt đầu mọc lưa thưa khi gần sát vào tuổi dậy thì.

Cơ thể cũng phát triển dưới tác dụng song song của các hormon tăng trưởng và các hormon sinh dục.

Tuy nhiên, vì hoạt động nội tiết của buồng trứng còn chưa đủ để làm thay đổi đáng kể niêm mạc tử cung nên chưa đủ dẫn đến kinh nguyệt. Người thiếu nữ chưa hành kinh.

+ Dậy thì:

Khi vùng dưới đồi chín muồi, chế tiết đầy đủ hormon giải phóng Gn-RH để kích thích đầy đủ tuyến yên chế tiết các hormon hướng sinh dục và cuối cùng buồng trứng cũng chế tiết đầy đủ các hormon sinh dục nữ làm thay đổi rõ rệt niêm mạc tứ cung dẫn đến kinh nguyệt, người thiếu nữ hành kinh lần đầu tiên và bước vào tuổi dậy thì.

Nói một cách khác, tuổi dậy thì về sinh dục được đánh dấu bằng kỳ hành kinh đầu tiên. Song song với sự dậy thì về sinh dục, có sự dậy thì chung của toàn cơ thể.

Tuổi dậy thì trung bình vào khoảng 13 -16 tuổi. Ở một số nước, tuổi dậy thì có xu hướng sớm hơn, 11- 12 tuổi.

Các dấu hiệu sinh dục phụ của người phụ nữ xuất hiện rõ nét như vú nở nang, lông mu phát triển, lông nách bắt đầu mọc, tiếng nói thanh do dây thanh âm căng hơn. Lông nách xuất hiện sau lông mu khoảng hai năm.

+ Thời kỳ hoạt động sinh dục:

Tiếp theo tuổi dậy thì là thời kỳ hoạt động sinh dục, kéo dài đến khi mãn kinh. Trong thời kỳ này, người phụ nữ thường hành kinh đều đặn, tỉ lệ vòng kinh có phóng noãn tăng lên do hoạt động nội tiết của trục dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng đã được hoàn chỉnh. Người phụ nữ có thể thụ thai được.

Trong thời kỳ này, các tính chất sinh dục phụ cũng như toàn cơ thể của người phụ nữ vẫn tiếp tục phát triển đến mức tối đa. Thời kỳ hoạt động sinh dục kéo dài 30 - 35 năm.

+ Thời kỳ mãn kinh:

Mãn kinh là tình trạng thôi không hành kinh của người phụ nữ. Nếu nói một thiếu nữ chưa hành kinh là do vùng dưới đồi hoạt động chưa chín muồi, thì một người phụ nữ thôi không hành kinh ở tuổi mãn kinh là do buồng trứng đã suy kiệt, đã quá giảm nhạy cảm trước sự kích thích của các hormon hướng sinh dục, nên không còn chế tiết đủ honnon sinh dục.

Tuổi mãn kinh trung bình là 45 - 50 tuổi. Theo một số điều tra cơ bản, tuổi mãn kinh trùng bình của người Việt Nam là 47 ± 3 tuổi.

Kể từ khi mãn kinh, người phụ nữ không còn khá năng có thai nữa.

Người ta còn phân ra các giai đoạn trước mãn kinh (tiền mãn kinh) và sau mãn kinh (hậu mãn kinh). Các giai đoạn này thường kéo dài một hai năm. Nhưng có khi rất dài, tới mười nãm đối với giai đoạn tiền mãn kinh và cũng có khi rất ngắn, chỉ một vài tháng, thậm chí không có biểu hiện lâm sàng của tiền màn kinh mà chuyển ngay sang thời kỳ mãn kinh.

Trong giai đoạn tiền mãn kinh, người phụ nữ hành kinh dễ có những biểu hiện bất thường. Vòng kinh có thể dài, cũng có thể ngắn. Lượng máu kinh có thể nhiều lên, cũng có thể ít đi. Nếu vòng kinh ngắn và lượng kinh nhiều thì tiên lượng có thể giai đoạn này sẽ kéo dài. Nếu vòng kinh dài (kinh thưa) và lượng kinh ít thì hy vọng sắp mãn kinh thực sự. Những vòng kinh trong giai đoạn tiền mãn kinh thường không phóng noãn và khả năng sinh sản của người phụ nữ giảm hẳn.

Giai đoạn hậu mãn kinh thường được tính là hai nãm. Trong giai đoạn này, nếu người phụ nữ không hành kinh lần nào nữa thì có thể coi là đã mãn kinh hẳn và người phụ nữ bước vào thời kỳ cao tuổi, tuổi già, chấm dứt hẳn cuộc đời hoạt động sinh dục (đẻ, nuôi con), nói cho đúng hơn, chấm dứt cuốc đời hoạt động sinh sản.

Eluna- Giúp bồi bổ khí huyết, giúp chống lão hóa, hỗ trợ phục hồi và duy trì  sự linh hoạt, trẻ trung cho nữ giới.   

eluna

 
>> ELUNA - cung cấp dưỡng chất cần thiết để cải thiện nội tiết tố, cung cấp năng lượng, cải thiện hệ tuần hoàn và giảm rõ rệt triệu chứng khô âm đạo do cơ chế tăng tiết dịch nhờn, để phái đẹp “thắp lửa” cuộc “yêu”, vừa đạt được cực khoái, vừa làm thoả mãn bạn tình. Sử dụng ELUNA, bạn sẽ cảm nhận được sự thay đổi một cách đáng ngạc nhiên của cơ thể theo từng ngày.

>> ELUNA - giúp điều hòa kinh nguyệt ở chứng rối loạn kinh nguyệt do nội tiết tố gây ra giúp cho người phụ nữ có cảm giác thoải mái và thăng hoa trong đời sống tình dục. Sản phẩm giúp khắc phục được các triệu chứng khó chịu như: cơn bốc hoả, nóng bừng, toát mồ hôi đêm, nóng giận vô cớ, hồi hộp, lo âu, da nhăn, tóc khô, âm đạo khô, đau khi quan hệ…

>> ELUNA giúp tăng khoái cảm khi “yêu”  của chị em bằng cách nâng cao hoạt động chuyển hoá, sản sinh hormone và các chất xúc tác tình dục giúp nâng cao cảm hứng, giúp bảo vệ bộ phận sinh dục nữ, chống viêm ngứa, giúp giảm đau mỏi do những rối loạn ở giai đoạn mãn kinh. Eluna giúp tăng cường kích thích để cơ thể sản sinh estrogen, progesterone, testosterone ... một cách tự nhiên nhất. Từ đó giúp người phụ nữ cải thiện tình trạng ham muốn tình dục một cách lành mạnh và lâu dài.

>> ELUNA cung cấp các acid amin và dịch chất dược thảo giúp bồi bổ sức khỏe, cải thiện sức bền sinh lực, tăng cường sự hoạt động dẻo dai cho tình dục nữ ở thời kỳ tiền mãn kinh.

Chi tiết có thể xem thêm sản phẩm tại: >>> TPCN Eluna tăng cường sinh lý nữ, cân bằng nội tiết tố

SẢN PHẨM SẢN XUẤT BỞI VITACARE PHARMA LLC, XUẤT KHẨU BỞI ARTEMIS INTERNATIONAL PHÂN PHỐI BỞI BNC MEDIPHARM

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét